W dniu 10 czerwca 2025 r. w Dworku Modrzewiowym odbyło się spotkanie studentów SUTW z socjologiem i adiunktem w Muzeum Sztuki w Łodzi, Maciejem Cholewińskim. Prelegent zaprezentował temat: ,,Polonizmy, jidyszyzmy, germanizmy, rusycyzmy... Sztuka nowoczesna i nie. Fascynująca historia naszego regionu". Była to opowieść o specyfice naszego terytorium wynikająca z jego wielokulturowej historii, którą tworzyli Polacy, Żydzi, Niemcy, w pewien sposób również Rosjanie a także przedstawiciele innych narodowości i wyznań. Szczególna uwaga naszego Gościa skupiona została na XIX w. Łodzi, kiedy wielokulturowa społeczność budowała swoją potęgę przemysłową a do miasta ściągały całe rzesze fabrykantów, prostych ludzi pracy jak i przedstawicieli rodzącej się kultury. Do dziś zachowały się kościoły katolickie, ewangelicko-augsburskie, cerkwie prawosławne oraz synagogi. Kultury wzajemnie na siebie wpływały i kształtowały oblicze miasta. Do czasów współczesnych przetrwały zapożyczone z innych języków wyrazy takie jak: cymbergaj, machlojka, cwaniak, awantura, bajgiel, belfer, bajzel, cymes i in. Przybliżono twórczość malarską przedstawicieli poszczególnych kultur np. niemieckiej (Otto Pippel), polskiej (Helena Zaremba - pierwsza żona malarza Jana Cybisa) oraz żydowskiej (Dina Matus, Estera Karp, Marcel Słodki). Jednak najwięcej miejsca zostało poświęcone Katarzynie Kobro polskiej rzeźbiarce pochodzenia niemiecko- rosyjskiego oraz jej mężowi Władysławowi Strzemińskiemu, polskiemu malarzowi wyróżniającemu się niezwykłą wszechstronnością artystyczną, urodzonemu w Mińsku. Burzliwe i tragiczne losy miały ogromny wpływ na ich twórczość. Kobro zrewolucjonizowała myślenie o rzeźbie, jej dzieła mają fundamentalne znaczenie dla polskiej sztuki nowoczesnej. Władysław Strzemiński aktywnie wspierany przez żonę rzeźbiarkę Katarzynę Kobro, malarza Henryka Stażewskiego oraz poetów Jana Brzękowskiego i Juliana Przybosia byli inicjatorami akcji pozyskiwania darów od europejskich artystów, które były początkiem Międzynarodowej Kolekcji Sztuki Nowoczesnej. Tak postało w 1930 r. drugie na świecie, a pierwsze w Europie, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Łodzi.
        Łódź jest dobrym przykładem miasta, które potrafiło współistnieć i rozwijać się dzięki obecności różnych kultur, ale także miejscem, w którym można poznać bogatą historię i tradycje różnych społeczności. Nasze miasto Kutno również było takim ośrodkiem wielokulturowym, o czym świadczą kościoły różnych wyznań oraz miejsce, w którym była żydowska synagoga.

Teresa Gruszczyńska
Fot. Stefania Szadkowska i Teresa Gruszczyńska (prezentacja)