Jakie ma być młodzieży chowanie ? to tytuł wykładu Pana mgr Przemysława Zawadzkiego, świetnego dydaktyka i pasjonata historii, który przybliżył słuchaczom SUTW na wykładzie  26.04.2022 r., wiedzę na temat kształcenia i wychowania młodzieży na przestrzeni dziejów Polski.

Już w XI-XII wieku tworzone były szkoły katedralne przy siedzibach biskupich oraz szkoły kolegiackie w których uczono: pisania, czytania, algebry, muzyki, geometrii, architektury. Dopiero w XIII wieku przy wsparciu samorządów miejskich nastąpił rozwój szkół parafialnych.
W roku 1364 król Kazimierz III Wielki założył uniwersytet w Krakowie wzorowany na najlepszych uniwersytetach
w Padwie i Bolonii, a następnie odnowiony przez króla Władysława Jagiełłę w roku
1400 rozwijając ją w kierunku rozwiązań przyjętych na uniwersytecie paryskim, od tej pory działa jako Uniwersytet Jagielloński i należy do uczelni prestiżowych. Pamiętajmy że królowa Jadwiga oddała swoją biżuterię na ten cel.
Duży wkład w oświatę i rozwój nauki włożył Jan Zamojski, który w 1595r. W Zamościu utworzył półwyższą uczelnię humanistyczną o profilu świeckim kształcącej do służby publicznej.
W XVI wieku Nastąpił rozwój szkolnictwa katolickiego, którego głównymi inicjatorami byli sprowadzeni do Polski Jezuici. Przywilej nauki mieli tylko chłopcy, mieli pełnić role biskupów, rycerzy, filozofów, czy panów domów, wychowanie było surowe, a tym którzy słabo przykładali się do nauki, nie szczędzono rózgi.
Na dworach magnackich mogących łożyć wielkie sumy na edukację, córki zamożnych były kształcone, ale uczono je innych wartości i zachowań, zatrudniano tzw. guwernantki specjalizujące się w takich dziedzinach wiedzy jak: pisanie, czytanie, muzyka i śpiew, robótki ręczne czy gotowanie. Pamiętajmy, że w tym czasie panował patriarchat i kobiety miały niewiele do powiedzenia. {chociaż dobrze wiemy że mężczyzna jest głową a kobieta szyją}
Dopiero w okresie oświecenia w drugiej połowie XVIII wieku włączono kwestie szkolnictwa żeńskiego do programu reform. Nauczano w języku polskim gdzie dotąd królowała łacina i greka.
Okres oświecenia to rozwój kraju pod względem gospodarczym, przemysłowym, kulturalnym, nastąpiły zmiany we wszystkich dziedzinach życia kulturalnego i politycznego, nastąpił gwałtowny rozwój szkolnictwa i nauk ścisłych.
W tym okresie prężnie działali na rzecz polskości tacy pisarze jak Mikołaj Rej, Jan Kochanowski lub politycy
np. Stanisław August Poniatowski i inni.
Różne były dzieje oświaty w czasach zaborów, ale szkolnictwo w języku polskim istniało. W okresie II wojny światowej nauka zeszła do podziemia. W tajnym nauczaniu uczestniczyło około 1 mln uczniów i studentów, obejmując wszystkie szczeble i typy szkolnictwa.
Łącznie w Polsce było kilka reform w sprawie edukacji i szkolnictwa. Na dzień dzisiejszy mamy nauczanie obowiązkowe: 8 klas szkoła podstawowa, następnie 4 klasy liceum, 5 lat technikum i studia wyższe. Każdy ma dostęp do podnoszenia swoich kwalifikacji, wiedzy i może rozwijać swoje umiejętności. Działa również harcerstwo gdzie młodzież uczy się patriotyzmu i odpowiedzialności za przyszłość narodu.
Pan mgr Przemysław Zawadzki pokazał nam jak trudny i odpowiedzialny jest zawód pedagoga i wychowawcy. Tylko nielicznym udaje się otrzymać tytuł {nauczyciel z powołania}, braki kadry pedagogicznej z powołania skutkują niskim poziomem wiedzy uczniów.

Opracowanie: Halina Wastowska
Zdjęcia: Stefania Szadkowska